Kaci także umierają

Kaci także umierają

Hangmen Also Die!

Gatunek	noir, dramatyczny, wojenny
Rok produkcji	1943
Data premiery	23 marca 1943
Kraj produkcji	Stany Zjednoczone
Język	angielski
Czas trwania	134 min
Reżyseria	Fritz Lang
Scenariusz	John Wexley
Główne role	Hans Heinrich von Twardowski Brian Donlevy Walter Brennan Arno Frey Anna Lee
Muzyka	Hanns Eisler
Zdjęcia	James Wong Howe
Scenografia	William S. Darling Julie Heron
Kostiumy	Eleanor Behm
Montaż	Gene Fowler Jr.
Produkcja	Fritz Lang Arnold Pressburger
Wytwórnia	Arnold Productions
Dystrybucja	United Artists

Kaci także umierają (ang. Hangmen Also Die!) – amerykański film noir z 1943 roku w reżyserii Fritza Langa. Jego fabuła luźno nawiązuje do historii zamachu na Reinharda Heydricha – nazistowskiego dygnitarza i wysokiego rangą członka SS, pełniącego funkcję protektora Czech i Moraw, który z powodu swoich zbrodni nazywany był „Katem Pragi”.

Heydrich zmarł kilka dni po zamachu przeprowadzonym przez czeskich i słowackich agentów zrzuconych na spadochronach z brytyjskiego samolotu, jednak w filmie jako jego zabójcę przedstawiono członka czeskiego ruchu oporu powiązanego z partią komunistyczną. Wynikało to z tego, że obraz zrealizowano kilka miesięcy po zamachu, kiedy to wszystkie jego szczegóły nie były jeszcze znane.

W 1944 roku Hanns Eisler został nominowany do Oscara za muzykę do tego filmu, a Jack Whitney za najlepszy dźwięk.

Obsada

• Hans Heinrich von Twardowski jako Reinhard Heydrich
• Brian Donlevy jako dr Franticek Svoboda
• Walter Brennan jako prof. Stephen Novotny
• Anna Lee jako Mascha Novotny
• Gene Lockhart jako Emil Czaka
• Dennis O’Keefe jako Jan Horak
• Nana Bryant jako pani Hellie Novotny
• Margaret Wycherly jako Ludmilla Novotny
• Tonio Selwart jako szef gestapo Kurt Haas
• Alexander Granach jako insp. gestapo Alois Gruber
• Reinhold Schünzel jako insp. gestapo Ritter

Fabuła

W okupowanej przez nazistów Czechosłowacji zostaje zastrzelony brutalny „Kat Pragi”, Reinhard Heydrich. Sprawcą jest czeski patriota i chirurg dr Franticek Svoboda. Ponieważ aresztowany zostaje kierowca samochodu, którym miał odjechać z miejsca zdarzenia, a władze wprowadzają godzinę policyjną, Franticek zmuszony zostaje do szukania bezpiecznego miejsca. Poszukiwanemu przez Niemców Svobodzie przychodzi z pomocą nieznajoma kobieta o imieniu Mascha, która celowo myli pościg. Franticek odnajduje jej dom i tymczasowo się w nim zatrzymuje. Okazuje się, że jest ona córką profesora historii Stephena Novotnego, któremu okupanci zakazali nauczania. Tymczasem w mieście trwa obława na zamachowca. Ponieważ jednak nie przynosi ona rezultatu, naziści postanawiają zmienić sposób działania i zmusić go, by sam się poddał lub został wydany przez miejscową ludność. W tym celu z pomocą bogatego piwowara, Emila Czaka układają listę 400 osób (wśród których jest Novotny) i grożą, że stracą 40 z nich jeśli zamachowiec nie zostanie wydany. W wyniku serii zawiłych zdarzeń ruch oporu kieruje podejrzenia na Czaka, ale jest już za późno, gdyż Niemcy spełniają swoje groźby i zabijają zakładników.

Produkcja

Film początkowo miał kilka roboczych tytułów: Never Surrender, No Surrender, Unconquered, We Killed Hitler's Hangman, Trust the People i Lest We Forget. Kiedy jednak podczas produkcji okazało się, że istnieje książka o podobnej nazwie co Never Surrender i No Surrender producenci ogłosili konkurs na nowy tytuł dla aktorów i członków ekipy filmowej. Ostatecznie wygrała go jedna z sekretarek, która w nagrodę otrzymała 100 dolarów.

Swój epizodyczny udział w filmie, którego produkcja trwała od końca października do połowy grudnia 1942 roku, rozważali Teresa Wright, John Beal i Ray Middlelton Wright.

Reżyser Fritz Lang rozważał umieszczenie na początku filmu wiersza Edny St. Vincent Millay, The Murder of Lidice, ale ostatecznie zrezygnował z tego pomysłu. Wiersz ten znalazł się w innej produkcji o Heydrichu, Hitler's Madman (1943).

Premiera filmu odbyła się 23 marca 1943 roku w Nowym Jorku. 27 marca jego pokaz odbył się w Prague w stanie Oklahoma, a 15 kwietnia wszedł on na ekrany kin w całych Stanach Zjednoczonych.

Linki zewnętrzne

• Kaci także umierają w bazie IMDb (ang.)
• Kaci także umierają w bazie Filmweb